ارﺗﺒﺎط ﻋﺎدات ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺑا ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن
چکیده:
ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﯾﮏ ﺳﺎزه ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ .اﻣﺎ، اﺟﺰای دﻗﯿﻖ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب و اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ آن ﻫﺎ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ .ﻫﺪف اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﻣﺎن ﺑﻨﺪی ﺧﻮاب و ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﻣﺎﻧﺒﻨﺪی ﺧﻮاب و ﻋﺎدات ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺑﻮد. ﻣﻮاد و روش ﻫﺎ : اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ – ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط زﻣﺎﻧﺒﻨﺪی و ﻋﺎدات ﺧﻮاﺑﯿﺪن را ﺑﺎ ( ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ روش ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﭘﯿﺘﺰﺑﻮرگ ۸۰ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﺛﺒﺖ روزاﻧﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ، PSQI) ﺧﻮاب و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داد .ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﻣﺎﻧﺒﻨﺪی ﺧﻮاب ﺷﺎﻣﻞ زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ، ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ، زﻣﺎن ﺑﯿﺪار ﺷﺪن از ﺧﻮاب و ﻣﺪت زﻣﺎن ﭼﺮت ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﻣﺎه ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﺎدداﺷﺖ روزاﻧﻪ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ .در ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺎه، ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺻﺒﺢ از ﺧﻮاب ۶:۱۴ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ، در ۲۳:۱۲ : اﻓﺮاد ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻣﻄﻠﻮب، در زﻣﺎن ﺑﯿﺪار ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻞ ﺧﻮاب( ﺳﺎﻋﺖ داﺷﺘﻨﺪ .ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ و زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ دو ۸/۰۵ TST) P ) ﻣﺘﻐﯿﺮی ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﯽ داری ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب داﺷﺘﻨﺪ .ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﯽ و ﻣﻌﻨﯽ داری <0.005, r= TST ( ﺑﯿﻦ ۰٫۳۳ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب وﺟﻮد داﺷﺖ .زﻣﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ از ﺧﻮاب و ﻣﺪت زﻣﺎن ﺧﻮاب ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ. ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی :ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی زﻣﺎﻧﺒﻨﺪی ﺧﻮاب ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ داﺷﺘﻨﺪ .ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻞ ﺧﻮاب، ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ و زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ زﻣﺎن ﺑﯿﺪار ﺷﺪن ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺒﻮد .ﺣﺬف ﭼﺮت ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ و/ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻞ ﺧﻮاب، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب را ارﺗﻘﺎء ﻣﯽ دﻫﺪ.
ارﺗﺒﺎط ﻋﺎدات ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺑا ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن
ارﺗﺒﺎط ﻋﺎدات ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺑا ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن
در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﺻﺒﺢ ۶/۲۸ ﺷﺐ ﺑﻮد و ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ۱۱/۶۳ ﺑﻮد .در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎﺑﻮﻟﺘﺰ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﯽ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺪار ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ .(در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ۲۶)، ﺻﺒﺢ ﺑﻮد۷:۳۹ﺷﺐ و ۱۱:۲۴ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﻫﺎرﯾﺴﻮن ﻣﺘﻮﺳﻂ زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ در ﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪ ﺻﺒﺢ ﮔﺰارش ﺷﺪه ۷:۴۲ ﺷﺐ و زﻣﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ۱۱:۴۰ .( زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ۲۷)،ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎﺑﻮﻟﺘﺰ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﺎرﯾﺴﻮن اﺳﺖ وﻟﯽ زﻣﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﻣﺘﻔﺎوت از اﯾﻦ دو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺖ .ﯾﮏ دﻟﯿﻞ ﺑﺮای ﺗﻮﺟﯿﻪ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت آن اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﺮان زﻣﺎن ﺷﺮوع ﮐﻼس ﻫﺎ در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺘﻔﺎوت از زﻣﺎن ﺷﺮوع ﮐﻼس ﻫﺎ در دو ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ دﻗﯿﻘﻪ ۳۱/۸ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻟﻮﻧﺪ و ﻫﻤﮑﺎران ﮐﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺑﻪ دﻗﯿﻘﻪ ﮔﺰارش ﮐﺮده اﻧﺪ را ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﯽ ۲۳/۸ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ را ﺳﺎﻋﺖ ۶/۱۱ TST .( ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﯿﺮ ۲۰)،ﮐﻨﺪ ۱ ،۲۸،۲۹)، ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت دﯾﮕﺮ ۵(، ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﮐﻞ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺧﻮاب ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز . ﺳﺎﻋﺖ در روز اﺳﺖ ۸ ﺗﺎ ۷ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ
(داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن در TST) دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻞ ﺧﻮاب اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﮐﻞ ﺧﻮاب از ﯾﮏ روز ﺗﺎ روز دﯾﮕﺮ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺎﮐﺘﻮر رﻓﺘﺎری ﮐﻪ ﺧﻮاب را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﻖ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻤﺒﻮد ۳ )،ﺧﻮاب اﺧﯿﺮ اﺳﺖ .( ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ۰ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﺒﺮان ﮐﻤﺒﻮد ﺧﻮاب ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﺎ TSTﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان ﭼﺮت ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﺑﺎﺷﺪ.